Adviezen voor mentoren

Zoek een persoonlijke klik

Precies die kennis of ervaring hebben die iemand anders nodig heeft, garandeert nog geen geslaagd mentorschap. Anders gesteld: kennisbehoefte is één ding, maar is de ander ook ontvankelijk voor jouw manier van werken en hebben jullie een persoonlijke klik?

In tegenstelling tot een werknemer-werkgever-relatie, zijn er weinig regels als het gaat over mentorschap. Via mail, face-to-face, wekelijks, maandelijks, formeel of informeel: je kan zelf kiezen hoe je de relatie vormgeeft. Die keuzes zijn niet vrijblijvend: bij het overbrengen van een boodschap is de vorm minstens zo belangrijk als de inhoud. Er is geen goed of slecht, maar het is wel essentieel dat jullie zich allebei goed voelen bij de manier waarop jullie het organiseren.

Daarbij is een mentor-mentee relatie best intiem. Je geeft een-op-een advies, deelt persoonlijke ervaringen en je investeert tijd en kennis in een andere persoon. Zo’n formule werkt alleen als jullie zich allebei op jullie gemak voelen.

Wat is jouw ideale manier van werken? Zijn er personen of situaties of personen waar jij je niet 100 procent gemakkelijk bij voelt? Met welke persoonlijkheden of types heb je doorgaans een goede klik? Het is soms wat zoeken in het begin, maar durf nadenken over deze zaken. En wees eerlijk. Geef bij een voorstelling steeds wat persoonlijke info, zo kan een eventuele mentee zelf ook inschatten of jullie bij elkaar passen. Met een slechte match is niemand gebaat.

Structuur helpt

Impulsiviteit en spontaniteit zijn fijne eigenschappen, maar voor kostbaar advies reken je beter niet op een ingeving van het moment. Maak je een afspraak om een-op-een raad te geven? Vraag dan steeds op voorhand waar jouw mentee het precies over wil hebben. Wat hoopt hij of zij met jouw advies te bereiken?

Spreek ook meteen een ritme af. Een eenmalig gesprek heeft weinig effect. Zo weet je nooit of de persoon die je advies hebt gegeven, dat advies ook daadwerkelijk heeft toegepast en - belangrijker nog - of het heeft geholpen. Plan daarom steeds minstens één opvolggesprek. Je zal er jouw mentee beter door helpen, je toont betrokkenheid en zo krijg je ook de kans om jezelf als mentor te verbeteren.

Stimuleer, maar durf ook afremmen

Wees je ervan bewust dat de persoon die tegenover jou zit, misschien wel hetzelfde wil bereiken, maar daarom geen kopie is van jou. Stem je aanpak af op de persoon die voor je zit. Heb je te maken met iemand die wat voorzichtig of angstig is? Dan is die gebaat met af en toe een duw in de rug. Zo’n persoon mag je best stimuleren om een grote stap te zetten. Maar voor hetzelfde geld is jouw mentee iemand die juist teveel hooi op zijn vork neemt, iemand die denkt dat hij of zij de hele wereld aankan. Identificeer je jouw mentee met het laatste type? Dan is die meer geholpen met focus en kleine stapjes. Zo iemand help je vooruit door hem of haar juist een beetje af te remmen.

Laat ruimte voor fouten

Het verschil tussen een coach en mentor? De eerste helpt je om jouw doelen zelf te ontdekken, de tweede geeft advies hoe je er kan geraken. Maar, en dat is een groot misverstand, dat betekent niet dat je als mentor het pad moet uittekenen. Iedereen die ooit al een kind heeft leren fietsen of training heeft gegeven in een teamsport, weet: het vallen en zoeken horen erbij, ze bevorderen de leersnelheid. Alleen lijken we vergeten dat dit ook geldt in het professionele leven. Wanneer je een hele strategie uittekent voor iemand, dan wordt die heel afhankelijk van jou. Vermoed je dat een mentee een fout gaat maken of tegen de muur gaat lopen? Laat hem of haar dat dan zelf ontdekken. De kans dat ze jouw advies op deze manier oppikken, is veel groter.

Formuleer duidelijke takeaways na elk advies

Ken je dat gevoel na een ingeving of droom? Het ene moment heb je nog een kraakhelder idee, het volgende moment is het weg. Of hoe je na een lange lesdag geen idee meer hebt waar de eerste les nu weer over ging. Geen nood, er is niet met je aan de hand, zo werkt ons brein nu eenmaal. Aan het einde van een gesprek, hoe goed ook, zijn we het grootste deel alweer vergeten. Laat een adviesgesprek daarom nooit zomaar eindigen met: ‘leuk gesprek, bedankt, tot ziens.’ Maak er een punt van om steeds de takeaways te herhalen. Wat is het belangrijkste wat jullie hebben besproken? Welke stappen gaat jouw mentee nemen na dit gesprek? Over welke tijdsperiode? Leg ze vast op papier of in een mailtje, zo hebben jullie allebei de nodige kapstokken: jouw mentee weet wat hem of haar te doen staat en jij weet waar je naar moet vragen op jullie eerste opvolggesprek.